مسؤولیت كیفری، مبتنی بر قصد و سوءنیت است. در صورتی فاعل فعل زیانبار مجازات می گردد كه فعل او جرم تلقی گردد. هنگامی یك عمل جرم است كه دارای عنصر معنوی(سوءنیت عام و سوءنیت خاص) و عنصر مادی باشد. بعلاوه قانون نیز باید آن عمل را جرم و مستوجب مجازات بداند. در مسؤولیت كیفری، علاوه بر مجنی علیه، جامعه نیز از وقوع جرم متضرر می شود در حالی كه در مسؤولیت مدنی، متضرر یك شخص خصوصی است.

هنگامی پزشك از لحاظ كیفری مسؤول است كه عمل ارتكابی او، توأم با سوءنیت باشد و قانون نیز آن را مستوجب مجازات بداند. در قانون مجازات فرانسه، در صورتی كه پزشكان از كمك رسانی به افراد نیازمند درمان خودداری ورزند یا به دلیل عدم مهارت، بی احتیاطی و بی مبالاتی، موجب مرگ بیمار یا از كارافتادگی كامل بیش از سه ماه بیمار شوند، قابل مجازات خواهند بود و مسؤولیت كیفری (و به تبع آن جزای نقدی) آنها، تخصصاً از مواردی كه بیمه های مسؤولیت پزشكی در فرانسه، تحت پوشش قرار می دهند، خارج است.[17] در قانون مجازات اسلامی، مجازات سقط جنین از سوی پزشك 2 تا 5 سال حبس و پرداخت دیه و مجازات افشای اسرار، حبس از سه ماه و یك روز تا یك سال و یا مجازات نقدی از یك میلیون و پانصد هزار تا شش میلیون رالا می باشد. بیمه نامه های مسؤولیت پزشكی در ایران نیز مجازاتهای نقدی را تحت پوشش قرار نمی دهند و در صورتی كه بیمه گذار ملزم به پرداخت جزای نقدی گردد، بیمه گر تعهدی به جبران خسارت نخواهد داشت. البته در مورد دیه، به دلیل ماهیت خاص آن، تحت پوشش قرارداد بیمه قرار می گیرند كه در این مورد به تفصیل سخن خواهیم گفت.